Mindfulness

Farkında olmak ya da olmamak

Herkese merhaba,

Ben Uzman Fizyoterapist Ecenur ATLI.

İstanbul Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden mezun oldum. Aynı yıl Koç Üniversitesi Hastanesi’nde göreve başladım. Bahçeşehir Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon yüksek lisans programını tamamladım. Şimdi ise Biruni Üniversitesi’nde doktora eğitimimi sürdürmekteyim.

Bu hafta egzersiz atölyesinde ‘Bilinçli Farkındalık-Mindfulness’ hakkında konuşacağız.

Son yıllarda sosyal medyada, kitaplarda, yayınlarda ismini sıkça duyuyoruz: ‘Mindful Nefes’, ‘Mindful Beslenme’, ‘Mindful Yürüyüş’ ve daha bir çoğu…

Kısacası günlük yaşamda Mindful olmak !

Peki iyi de nedir Mindfulness? Mindful olmak neden bu kadar önemli? Neden bu kadar popüler hale geldi? Gelin şimdi üzerine konuşalım.

Mindfulness, köklerini 2500 yıl önceden Budist gelenekten almaktadır. O döneme ait Pali dilindeki ‘Sati’ kelimesinin günümüzde İngilizce tercümesi ‘Mindfulness’ olarak geçmektedir. Kelimenin anlamı ise farkında olma, dikkat ve hatırlamadır.

Şimdi bu yazıyı okumak için hem farkında olmayı hem de dikkati kullanıyorsunuz. Ancak bu sırada arkada bir müzik duydunuz ve o müzik sizi alıp hafta sonu arkadaşlarınızla gittiğiniz kafeye götürdü. Ya da biraz önce demlensin diye bıraktığınız kahvenin kokusunu almaya başladınız ve içinizde onu içme arzusu uyandı. Sonuç olarak dikkatiniz bu yazıdan farklı bir odağa kaydı…

İşte Mindfulness şuan içinde bulunduğunuz anı fark edebilmek bu anda kalabilmek ve tüm dikkatinizi bu ana verebilmenizdir. Ayrıca Mindfulness hatırlamayı da içerir. Fakat bu geçmişteki anıların hatırlanması değil, dikkatimizi ve farkındalığımızı tüm kalbimizle anlayışlı şekilde mevcut deneyime yeniden yönlendirmeyi hatırlamayı içerir. Bu da hayallerden sıyrılma ve anı tam olarak deneyimleme niyetini gerektirir. Yani bu yazıyı okurken duyduğunuz müzik, kahve kokusu, belki korna sesi veya telefon alarmının sizi bu andan uzaklaştırmaması bu anı fark etmeniz demektir.

Günlük yaşamda maalesef bizler çok nadiren mindful oluyoruz. Genellikle dikkatimizi dağıtan düşüncelere ve o anda neler olduğu ile ilgili görüşlere kapılıyoruz. Daha çok bizler ‘Farkındasızlık’ halindeyiz…  Neredeyse duyduğumuz an bir kişinin adını unutuyoruz, dikkatsizlik veya dalgınlık nedeniyle bir şeyleri kırıp döküyoruz, daha çok gelecek veya geçmişteki işler ile meşgulüz ve fiziksel gerginlik veya rahatsızlık gibi ince duygularımızın farkında değiliz… Yaşam koşuşturması içerisinde tıpkı tanıdık bir rotada araba sürmek gibi otopilotta yaşıyoruz.

Ancak ‘Farkında olmak’ otopilotta olmanın tam tersidir. Mindfulness uygulamaları üzerine çalışan ünlü bilim insanı ve araştırmacı Jon Kabat-Zinn Mindfulness’ı şöyle tanımlar: “ The awareness that emerges by way of paying attention on purpose, in the present moment, and nonjudgmentally to the unfolding of experience moment by moment.”, “ Şimdiki anda, bilinçli olarak ve yargısız bir şekilde deneyimin an be an ortaya çıkmasına dikkat ederek ortaya çıkan farkındalıktır.”

Benim Mindfulness ile tanışmam David Cornwell ve Zeynep Aksoy sayesinde oldu. Pandemi nedeniyle iyice artan stres, ağrı, endişe gibi duygulara yönelik yaklaşık 6 aya yayılan bir deneyim sürecine katıldım. İlk defa Mindfulness pratikleri yapıyordum ve nefesin şifa verdiğine onların sayesinde şahit oldum. Hatta pratik ettiğim nefes tekniklerinden bazılarını klinikte hastalarımla deneyimleme şansı buldum. Yalnızca nefese odaklanmak, anın içinde olmak, o anı hissetmek, nefesin giriş çıkışını fark etmek, hayallere dalıp gitmemek, sadece o an orada bilinçli olarak olmak, yargılamadan kabul etmek benim için de çok zordu. Ancak pratik ettikçe gerçekten beni üzen sıkıntılardan, işimdeki stresimden uzaklaştığımı ve içimde yüzleşemediğim endişemi bir kenara bıraktığımı hissetmeye başladım. Bu yolculuğu deneyimlememe vesile olan David ve Zeynep’e buradan teşekkürlerimi sunuyorum.

Şimdi bu satırda durup bekleyelim. Bu yazıyı okumaya başlayalı yaklaşık 5 dakika geçti değil mi? Kendimize şu soruları sorarak bugün farkındalığa bir adım atalım:

• Yazıyı okurken telefonunuza gelen mesaj bildirimine bakmak için okumayı yarıda kestiniz mi?
• Okuduğunuz bu konu sizi nasıl etkiledi? Hangi düşüncelere daldınız? Neleri fark ettiniz?
• Hızlıca satırlarda göz gezdirerek yani otopilotta mı okudunuz?
• Kısaca MINDFUL muydunuz?

Yanıt ne olursa olsun yargılamayın, kabul edin, fark edin, dikkat edin ve kendinize tekrar bunu hatırlatarak şimdiki anda olmayı ‘mindful’ olmayı deneyin!

Şifa ile kalmanız dileğimle…

#mindfulness #bilinçlifarkındalık #farkındalık #meditasyon #yoga

KAYNAKÇA

1- David Cornwell ile Mindfulness Eğitimi Ders Notları- http://www.zeynepaksoyreset.com
2- Germer, C. (2004). What is mindfulness. Insight Journal, 22(3), 24-29.
3- Kabat-Zinn, J. (2015). Mindfulness. Mindfulness, 6(6), 1481–1483.
4- Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 84(4), 822–848.